De F-35: hét nieuwe speeltje van onze luchtmacht
Is het de noodzakelijke stap naar de toekomst van de luchtmacht of een overbodig en geldverslindend speeltje? De F-35 Lightning II staat nu net een maand op Nederlandse bodem, maar de twijfels over het toestel stromen binnen. ‘’Je kunt je afvragen of we zo’n vijfde generatie vliegtuig nodig hebben,’’ vertelt Frank Slijper, wapenexpert van vredesorganisatie PAX.
Slijper heeft vooral zijn twijfels of we altijd het nieuwste gevechtsvliegtuig nodig hebben. ‘’Het is een soort automatisme geworden dat NL internationaal altijd voorop moet lopen met de nieuwste systemen, terwijl je ook een budget hebt’’. Ondanks de stealth eigenschappen en de vele sensoren om vijandelijke toestellen te traceren, trekt Slijper dit toestel toch in twijfel en zijn toegevoegde waarde aan de Koninklijke Luchtmacht. Volgens hem zouden we de F-16 ook nog steeds kunnen gebruiken. ‘’Het is raar dat je een vliegtuig waarmee je met veel tevredenheid een aantal decennia hebt gevlogen en versleten is dat je niet meer hetzelfde type koopt.’’
Hayo Bootsma, defensiespecialist bij Omrop Fryslân, vindt dat geen goed idee. Volgens Bootsma is de Nederlandse F-16 zo goed als afgeschreven: “Ze zitten bijna aan het maximale aantal vlieguren. Veel toestellen vallen uit, omdat er een onderdeel kapot is. Een nieuw F-16 kopen kan, maar is niet goedkoper. Sterker nog: een nieuwe F-16 is duurder dan een F-35.” Niet alleen de kosten vindt Bootsma een nadeel aan een nieuwe F-16: ‘’En als je kwalitatief kijkt, is een nieuwe F-16 minder dan de F-35. Dat komt omdat het een 4e generatie toestel is.’’
Slijper is ook niet onder de indruk van de stealth eigenschappen van de F-35: ‘’De stealth eigenschappen, die als groot voordeel zijn gepropageerd, blijken niet zo stealth te zijn.’’ Dit is toch een van de speciale eigenschappen van dit nieuwe gevechtsvliegtuig. Volgens Bootsma vergist men zich vaak wat stealth precies is. ‘’Stealth is niet iets wat compleet onzichtbaar is.’’ Veel mensen denken dat de F-35 niet te zien is.‘’De vraag is: wat zie je en kun je dat herkennen als een toestel? Dat is de vraag. Niks is onzichtbaar’’, vertelt hij verder.
Nederland is al snel betrokken bij de ontwikkeling van het toestel. Volgens Slijper heeft geen ander toestel de mogelijkheid gehad om te concurreren met de F-35, om de eventuele opvolger van de F-16 te zijn. ‘’Er is nooit een eerlijke kans geweest voor andere kandidaten en is het altijd duidelijk geweest dat de F-35 zou worden aangeschaft.’’ Bootsma stemt hiermee in, maar is kritisch op de andere bedrijven. ‘’ Er is wel een vergelijking geweest. Defensie had al wel een voorkeur voor Lockheed Martin, maar de presentaties van de andere partijen voor de waren gewoon slecht.’’ Bootsma doelt dan op de presentaties voor de Tweede Kamer. Daarnaast heeft Lockheed Martin, het bedrijf dat de F-35 bouwt, Nederland al vroeg in het ontwikkelingsproces betrokken. Bootsma denkt dat de F-35 op dit moment het beste wapensysteem voor in de lucht is.
