‘Kennis om nooit te vergeten’

10 mei 1940, Nazi-Duitsland valt Nederland binnen. Hoewel het Nederlandse leger in een slechte staat is, probeert het uit alle macht het land te verdedigen. Nederlandse mannen vechten voor volk en vaderland. Zo ook Sergeant Anne Willem Swart, die tijdens de aanval op Nederland, de Drentse stad Meppel verdedigt. Sergeant Swart ziet in dat het Duitse leger te sterk is. Hij beveelt zijn soldaten te vluchten, terwijl hij alleen achterblijft. Na enige tijd dapper te hebben gevochten, treft een Duitse granaat de bunker van Sergeant Swart. Sergeant Swart komt hierbij om het leven, maar zijn soldaten hadden genoeg tijd om te vluchten. Sergeant Swart is de enige Nederlandse soldaat die in slag om Meppel overlijdt.  

”Wij vonden het tijd om een nieuw monument te realiseren”

Sergeant Swart, een voorbeeld van een oorlogsheld, maar ook een voorbeeld van een klein verhaal in een grote gebeurtenis. ‘’Dit zijn juist de verhalen uit de tweede wereldoorlog die we in stand moeten houden’’, vertelt Joop Stokkers van De Werkgroep monument Swart. Voor Stokkers dan ook genoeg redenen om een monument voor deze held van Meppel te realiseren. 

‘’Er was eerst een monument op de katholieke begraafplaats in Staphorst, een dorpje naast Meppel. Toen deze was verdwenen, vonden wij het zinvol om voor deze held van Meppel een nieuw monument te realiseren op de plaats waar hij gesneuveld is.’’ Op 16 november 2015 werd dit monument werkelijkheid. Bij de onthulling was onder andere Dinie Swart aanwezig, de dochter van Sergeant Swart uit Australië.

Het monument op de Staphorster katholieke begraafplaats stond er echter al sinds 1940. ‘’Op 16 november 1940 heeft er een onthulling plaats gevonden van een monument ter ere van sergeant Swart. Het opvallende was dat er naast Nederlandse soldaten, ook een heel peloton Duitse soldaten aanwezig was’’, weet Stokkers te vertellen.  

Het verhaal van de enige gesneuvelde soldaat in Meppel is misschien niet zo bekend. Toch zijn er genoeg mensen die even stilstaan bij het monument van de sergeant. ‘’Mensen vragen zich toch af wat er is gebeurd met deze soldaat. Dat is waarvoor je zo’n monument realiseert.’’ 

” Zij zijn verantwoordelijk om het verhaal in leven te houden”

Stokkers vindt het belangrijk dat de kennis waarover we beschikken en de lessen die we hebben geleerd niet worden vergeten. ‘’Dit zijn de verhalen die blijven voortbestaan. ‘Opdat wij niet vergeten’, is dan de kreet. Het wordt over een paar jaar ook tijd dat wij als initiatiefnemers dit door geven.’’ Op dit moment zijn er twee scholen in Meppel die het monument hebben geadopteerd. Ieder jaar herdenken de kinderen van groep acht de held van Meppel. ‘’Zij zijn verantwoordelijk om het verhaal in leven te houden.’’