Mehmet Asyktas* (31) weet niets van drugs die medeverdachte Hassen Geleun* (69) op een koude voorjaarsavond met een vrachtwagen zijn loods binnenreed. Asyktas verklaart dat hij de loods regelmatig voor een financiële vergoeding beschikbaar stelde aan een derde persoon, die eigenaar is van een handelsbedrijf en af en toe extra opslagruimte nodig had. De laatste vracht: kunstmest met daartussen 2000kg cocaïne. Deze drugs vertegenwoordigen een waarde van miljoenen euro’s.
Chauffeur Geleun had de cocaïne opgehaald uit de haven van Antwerpen. Hij had echter niet door dat de Belgische politie de lading in de smiezen kreeg. Tijdens een fysieke controle – die vaak plaatsvindt bij containers die uit een ‘drugsrisicogebied’ komen – treffen douaniers bijna 2000kg cocaïne aan verstopt tussen de Colombiaanse kunstmest. In plaats van de container in beslag te nemen, wordt besloten de lading én de vrachtwagen van Geleun te voorzien van trackers. Deze trackers zenden constant een GPS-signaal uit waardoor locaties zeer nauwkeurig worden uitgepeilt.
De Belgen brengen hun Nederlandse collega’s op de hoogte wanneer zij zien dat de vrachtwagen met een deel van de lading op weg is naar de grens. De opdrachtgever van de chauffeur lijkt op zijn hoede en kiest een onlogische route voor het transport naar Overijssel. Geleun zegt op het allerlaatste moment een ander afleveradres te hebben doorgekregen: de loods van Asyktas in Dalfsen.
Terwijl de vracht in Dalfsen door twee handlangers wordt uitgeladen, bereidt de politie een inval voor. De criminelen ruiken echter onraad en proberen bij de loods haastig hun sporen uit te wissen. Wanneer de politie met een arrestatieteam arriveert, is alleen Asyktas nog aanwezig in het kantoor boven zijn loods. Naar eigen zeggen om de post te lezen en zijn bedrijfsadministratie bij te werken.
Asyktas wordt direct opgepakt en verblijft bijna een jaar in voorarrest. Geleun vlucht naar Turkije, maar wordt door een uitgevaardigd arrestatiebevel opgepakt bij de Turks-Bulgaarse grens en na twee weken in een Bulgaarse cel – waarvan zijn advocaat de condities als onmenselijk beschrijft – uitgeleverd aan Nederland. Vanwege zijn slechte lichamelijke conditie komt hij echter al snel op vrije voeten.
Ruim twee jaar na de inval bij de loods staan de mannen terecht. Asyktas zit op woensdagochtend 28 september zichtbaar nerveus in de rechtbank. Geleun is niet aanwezig. Hij verblijft al een tijd niet meer in Nederland. Volgens zijn advocaat heeft hij zeer ernstige gezondheidsproblemen en kan alleen in Turkije worden behandeld. Geleun heeft geen Nederlands paspoort en is hier dus ook niet verzekerd. Zijn advocaat voert namens hem het woord.
De voorzitter van de rechtbank begint met het ondervragen van Asyktas. Hij verklaart niets af te weten van de drugs en zegt in de eerste minuten van de zitting minstens tien keer onschuldig te zijn. Volgens hem heeft de huurder van de loods nooit verteld over de werkelijke inhoud van de transporten. Ondanks dat Asyktas af en toe zelfs hielp bij het uitladen vermoedde hij op geen enkel moment dat er drugs tussen de goederen verstopt zaten.
Hoe zijn DNA-sporen dan zijn aangetroffen op een jammer in de loods– een apparaatje dat mobiele signalen blokkeert en daardoor zeer geliefd is bij criminelen – weet hij wel. Hij heeft alle mannen die op de betreffende avond bij de loods aanwezig waren de hand geschud. Vervolgens hebben zij de jammer aangeraakt en hierop dus zijn sporen aangebracht. De Officier van Justitie begint vervolgens over de mobiele telefoon van Asyktas. De Samsung die hij bij zich had was na de inval volledig onbruikbaar. Volgens de recherche is de telefoon op afstand gewist. Politiemensen verklaren dat zij het scherm ineens aan zagen springen en het toestel daarna voor altijd ‘op zwart ging’.
De advocaat van Geleun heeft een vergelijkbaar verhaal als Asyktas. De opdrachtgever heeft Geulen voorgehouden dat hij normale vrachten vervoerde. Hij kreeg hiervoor een gebruikelijke vergoeding. Ondanks zijn leeftijd en slechte gezondheid wilde hij zijn magere pensioen aanvullen. Dat hij eigenlijk niet in staat was om te werken blijkt wel uit het feit dat hij in de haven van Antwerpen uit de vrachtwagen viel en zijn voet en meerdere ribben brak.
De Officier van Justitie classificeert beide mannen als ‘Uithaler+’. Een lage categorie in de drugscriminaliteit. Ondanks dat zij geen organiserende rol hadden in het drugstransport, eist hij 6 jaar en 6 maanden celstraf tegen Asyktas en 5 jaar en 6 maanden tegen Geleun, rekening houdend met zijn gezondheidsproblemen. Een forse eis voor Nederlandse begrippen. De advocaten pleiten voor vrijspraak óf een veroordeling waarbij een celstraf gelijk aan het aantal dagen dat de verdachten in voorarrest hebben doorgebracht in combinatie met een taakstraf wordt opgelegd. Het verschil kan bijna niet groter zijn.
Uitspraak op 12 oktober
* de namen van de verdachten zijn wegens privacyredenen gefingeerd