In ons achterhoofd kennen we allemaal de nadelen van fast fashion. Waarom blijven we dan toch meer kleding kopen? Verhalen verteller Charlotte van Egmond (32) vertelt over haar ervaringen met een ‘shopverslaving’ en hoe zij probeert bewuster met kleding om te gaan.
Hoe uitte de ‘shopverslaving’ zich bij jou?
“Verslaving vind ik een groot woord, als ik nu terugkijk wil ik het geen verslaving noemen. Maar bij een verslaving denk ik wel aan het goede gevoel wat iets je kan geven, en dat herken ik wel. Als ik een rotdag had of ik voelde me onzeker, dan hielp het om iets nieuws te kopen. Het onzeker voelen was een trigger om te gaan shoppen, daarin herken ik dan wel iets verslavends in mijn koopgedrag.
Ik woonde naast de winkelstraat in Leiden en bijna iedere donderdagavond ging ik wel winkelen. Even wat nieuws scoren. Vaak ging ik dan voor de uitverkoop of de sale. Dit zorgde voor een extra goed gevoel, want ik bespaarde geld door te gaan voor de koopjes. Vaak kocht ik dan iets wat echt in de mode was. Dan zag ik een bepaald kledingstuk vaak voorbij komen, op sociale media of bij bekende mensen. Als ik het dan zelf aantrok en het stond super strak en mooi, dan zorgde dat ervoor dat ik me echt beter ging voelen.”
Hoe beïnvloedde sociale media jouw koopgedrag?
“Je ziet dan leuke kledingstukken op andere mensen, vaak via sociale media. Daarbij krijg je precies voorgeschoteld wat in jouw straatje past, waardoor je het vaker ziet. Daardoor ben je nog meer geneigd om het te kopen. Als ik een keertje google naar zwarte laarsjes, omdat een bekend iemand die ik volg deze laarsjes liet zien, zal ik veel reclame krijgen van zwarte laarsjes. En hoe vaker je iets ziet, hoe leuker je het gaat vinden. Uiteindelijk moet ik die zwarte laarsjes ook hebben. Ik denk dat sociale media hier een hele grote rol in speelt.
Ik shopte een tijd terug op een website waarop ik mijn maat kon instellen. Aan de hand van de maat die ik koos, kreeg ik andere modellen te zien. Dit zorgde ervoor dat ik een broek eigenlijk een maat kleiner wilde kopen, omdat die er mooier uitzag op een model met een kleinere maat. Dat is natuurlijk absurd. Maar zo word ik dus beïnvloed door de modellen, of influencers, die mij de kleding laten zien. En het vaak zien van dunnere modellen tast toch wel mijn zelfbeeld aan.”
Wanneer kwam het besef dat je kleding kocht om je beter te voelen en het neigde naar de verslavingskant?
“Ik denk zo’n zes jaar terug, toen mijn man en emigreerden naar het buitenland. We hebben toen ons appartement leeggeruimd, om te gaan leven vanuit een koffer. Maar hier hoorde kleding ook bij. Ik had veel kleren, dat wist ik. Maar ik schrok echt van wat er allemaal uit die kast kwam. Toen heb ik heel veel wegegeven.
We vertrokken naar een ontwikkelingsland, Haïti. En ik zag toen zelf dat de mensen rondliepen in onze tweedehandskleding. Er lagen balen met kleding die wij makkelijk, en met goede bedoelingen, weg hebben gedaan. Diezelfde kleding wordt daar, onder slechte omstandigheden, gemaakt. Dat was voor mij wel een eyeopener. Toen kwam het besef dat ik echt iets moest gaan veranderen.”
Wat ben je gaan veranderen en hoe ga je nu om met de drang om iets te kopen?
“Ik heb met mezelf afgesproken: Ik koop niks nieuws meer, alleen tweedehands of van duurzame merken. Het blijft natuurlijk moeilijk. Al helemaal nu ik weer in een huis leef met een kledingkast. Maar ik heb mijn deel van de kledingkast en dat is het, meer kan er niet bij. Ik vraag me nu constant af of ik iets koop omdat ik het echt mooi vind en nodig heb, of omdat het me een goed gevoel geeft. Is dit een impuls of een emotie aankoop? Dat soort vragen probeer ik nu mee te nemen, zodat ik niet meer zomaar iets koop.
Het blijft moeilijk. Als ik nu merk dat ik iets heel graag wil, wacht ik altijd eerst een week voordat ik het koop. Bijvoorbeeld: ik wil die zwarte laarsjes. Eerst vraag ik mezelf of ik ze echt nodig heb en wat ga ik ervoor wegdoen. Als ik nieuwe schoenen koop, moeten er ook schoenen weg. Als ik na een week denk dat ik ze echt wil en nodig heb, dan pas schaf ik ze aan.
Natuurlijk heb ik af en toe nog steeds zin om iets nieuws te kopen. Nu probeer ik dan vaak via tweedehandswinkels of -webshops iets te kopen. Ook daar moet je natuurlijk niet volledig losgaan en veel kleding kopen. Je moet dan wel de trend of wat er in de mode is loslaten, tweedehandswinkels lopen altijd achter. Als je daar iets koopt moet je gaan voor tijdloze kleding, die je veel langer kunt dragen. De trend en mode probeer ik los te laten, maar dat blijft moeilijk.”
Wat zijn jouw tips voor mensen die hun koopgedrag willen veranderen?
“Pak het stap voor stap aan. Ik denk dat een belangrijke eerste stap is om te gaan kijken wat je echt leuk vindt en wat echt bij jou past. Welke kleuren? Welke printjes? Ik denk dat dit zorgt voor een goede basis, waardoor je minder snel mee zal gaan met de trends. Ga opzoek naar de kledingstukken die jou écht mooi staan en die goed passen. Zorg voor een goede basis van een paar kledingstukken die je met veel verschillende dingen kunt combineren. Durf daarnaast te investeren in kleding. Duurzame kleding is vaak een stuk duurder, maar gaat wel veel langer mee. En laat kleding repareren als het kapot gaat.
En als je af en toe toch de neiging krijgt om wat nieuws te kopen, ga dan voor tweedehands kleding, of steun een eerlijk merk. Jezelf lekker verwennen moet natuurlijk af en toe gewoon kunnen!”