Vandaag spreken we met Bas den Herder, bestuurslid van het Humanistisch Verbond Zwolle. Sinds 1947 biedt ‘het humanistisch’ een thuis voor hen die hun heil zoeken bij het geloof in menswaardig en gelukkig leven. Gestoeld op inspiratoren als kunst, filosofie, zinvraag, deugethiek en natuur. Met 13.000 leden over het land verspreid, probeert men deze levensfilosofie van het humanisme handen en voeten te geven. Het credo: durf vragen te stellen over het zekere én het onzekere en – bovenal – beschouw geen voldongen feit als in beton gegoten. Wees proactief in burgerschap en houd daarbij oog voor alles en iedereen. Een deugdelijk, menswaardig bestaan voor iedereen is de bakermat voor eenieder.
In Nederland kampen we met een welvaartsstandaard die op mondiaal niveau ongeëvenaard is, waar de meeste bewoners van Moeder Aarde elke dag vroeg uit de veren moeten voor de meest basale levensbehoeften. Ondertussen leven wij hier in de luxueuze positie dat wij ons louter zorgen hoeven te maken over werk en inkomen – of sterker – alleen met de toplaag van de levensvervullende criteria: zelfontplooiing.
De hamvraag: hoe haal je het optimale psychosomatische rendement uit het individu? Hier gaat het bij uitstek over de beleving van esthetiek, kunst, natuur en literatuur. Hier vinden mensen veel rijkdommen die symbool kunnen staan voor de gemeenschappelijke waarden van de medemens. Zo expandeert de bekendheid van en het sluimerende draagvlak onder wat we het humanisme noemen.
Een groot potentieel voor het Humanistisch Verbond dus. Hoe valt te verklaren dat slechts 13.000 mensen lid zijn? “In Nederland is sinds kort de meerderheid van de inwoners ongelovig. Ik denk dat veel van die ongelovigen ook eigenlijk humanist zijn, dat zij de menselijke waardigheid voorop stellen”
Staan gelovigen en humanisten ver van elkaar af?
Nee zegt Bas, hij denkt dat de gemiddelde gelovige ook niet zal stellen dat hij of zij de absolute waarheid in pacht heeft. “Neem bijvoorbeeld de Christenen, zij geloven nog maar in één god, zij hebben alle andere goden al afgestreept. Je hoeft dan nog maar één god weg te strepen en dan houd je alleen de mens nog over. Dan zoek je je zingeving bij de menselijke waardigheid en dan mag je jezelf eigenlijk tot de humanisten rekenen.”
Nadenken over of we moeten blijven groeien, is dat belangrijk voor humanisten?
‘’De welvaart kan niet oneindig groeien, er zijn grenzen aan de groei. Ik denk dat je bij jezelf moet afvragen: wat vind ik waardevol? De meeste dingen die mensen dan noemen zijn niet met geld te koop en je hebt er ook niet per se ingewikkelde dingen voor nodig. Je kunt ze vaak zelf of in onderling contact met anderen bereiken. Alleen dit raakt weleens buiten zicht. Zelf heb ik bij het voorbijkomen van de zoveelste nieuwe gadget zoiets van: ‘Misschien toch tijd voor materiële vernieuwing’. Echter daar zit het echte geluk niet in.”