Het Balenciaga schandaal: Is dit het einde van Balenciaga?

De lentecollectie en de holiday collectie van het modemerk Balenciaga zorgde voor veel controverse. Wat is het Balenciaga schandaal en waar komt de ophef vandaan? Hoe kon dit schandaal gebeuren? Kan Balenciaga terugkomen van dit schandaal? Volgens fashion-expert Anna Nocon is het een walgelijke campagne.

Wat is het Balenciaga schandaal?

Balenciaga maakte in november hun lentecollectie van 2023 bekend. Daarnaast publiceerde zij hun holiday collectie. Waar het lanceren van dergelijke campagnes normaal alleen gevolgd worden door fashion-enthousiastelingen, werd deze campagne wereldwijd nieuws. Bij de ‘holiday’ collectie zijn beelden opgenomen waar kinderen zijn gefotografeerd met teddyberen die bdsm-attributen aanhebben. In de lentecollectie wordt het decor opgevuld met rechtzaakteksten die betrekking hebben op een kinderpornozaak. Ook is er een boek te zien van de Belgische schilder Michaël Borremans. De David Zwirner galerij in Hong Kong beschrijft het werk van Borremans als volgt: “Zijn werk bevat afbeeldingen van peuters die zich bezighouden met speelse maar mysterieuze handelingen met sinistere boventonen en insinuaties van geweld.” Op de ‘sinistere’ schilderijen zijn onder andere kinderen met bloederige ledematen en afgehakte geslachtsdelen te zien.

Beeld uit de Holiday Collectie
Beeld uit de Lente collectie

Ophef

De combinatie van de foto’s en de verwijzingen veroorzaakte veel ophef. Free a Girl, een Nederlandse stichting die zich inzet tegen seksuele uitbuiting van kinderen, deelde een statement over de foto’s. Free a Girl noemt de campagne crimineel: “Het biljoenenmerk Balenciaga draagt bij aan de seksuele verheerlijking van jonge kinderen. Dit is verschrikkelijk en zorgwekkend.” Free a Girl staat niet alleen in hun kritiek ook de NCOSE, een Amerikaanse stichting tegen seksuele uitbuiting sprak zich uit over het Balenciaga schandaal. Volgens Lisa Thompson (voorzitster van onderzoeksafdeling van NCOSE) zijn de beelden problematisch. Zij kwalificeert de beelden als een vorm van seksuele uitbuiting. “Het feit is dat Balenciaga de kinderen samen met bdsm-beren heeft gefotografeerd. Dit valt juridisch gezien niet onder kinderporno. Dit betekent nog niet dag er geen sprake is van uitbuiting. De kinderen werden afgebeeld in geseksualiseerde en volwassen omgeving. Dit suggereert richting de kijker dat de kinderen thuishoren binnen een dergelijke omgeving. Ondanks dat de foto’s niet expliciet van aart zijn draagt dit bij aan een beeld waarin kinderen worden gezien als lustobjecten.”

Angst voor normalisering

Volgens Thompson komt het schandaal niet uit de lucht vallen. “We zien al jaren dat vrouwen geseksualiseerd worden en op een steeds pornografischere manier worden neergezet. “Dit is volgens Thompson niet alleen te zien bij advertenties, maar ook bij films, series en muziekclips. “We zien nu ook dat dit bij kinderen gebeurt.” Het Balenciaga schandaal staat volgens Thompson niet op zichzelf.

Ze verwijst hierbij naar Cuties, een Netflix film die in 2020 uitkwam. In deze film zijn jonge meisjes te zien die ‘twerken’. Volgens critici worden de jonge actrices in deze film geseksualiseerd. Volgens Thompson bestaat het gevaar dat dit een trend wordt. Ze vreest dat het seksualiseren van kinderen langzaamaan normaal wordt. Deze angst lijkt gemeen goed te zijn onder de critici van de Balenciaga campagne en één van de grote oorzaken achter de ophef rondom Balenciaga.

Reactie Balenciaga

De ophef rond de campagnes motiveerde Balenciaga om de campagne op 23 november te beëindigen en met verschillende statements te komen. Ook de fotograaf van de campagne kwam met een statement. Demma Gvasalia (de creatief-directeur van Balenciaga) maakte zijn excuus voor het gebruik van kindermodellen bij bdsm-beren en het gebruik van de rechtzaakdocumenten. In eerste instantie maakte Balenciaga bekent een rechtszaak te beginnen tegen de verantwoordelijke organisaties voor de campagne. Hier kwam CEO Cédric Charbit op terug. 3 December publiceerde hij een statement waarin hij aankondigt dat Balenciaga samen gaat werken met organisaties die zich bezighouden met seksueel misbruik. Daarnaast meldde hij dat er toch geen rechtszaak gaat komen tegen betrokken organisaties.

Anna Nocon is een fashion-insider. Zij heeft 18 jaar als topmodel gewerkt en stond op de voorpagina van de Vogue, daarnaast heeft ze ervaring met casting en marketing. Nocon had voor het Balenciaga schandaal al een kritische kanttekening bij het merk. “Ik ben geen fan van de richting die Balenciaga in de afgelopen jaren is opgegaan. Toen ik de campagne zag dacht ik: Wat proberen jullie te doen, een nieuwe ‘shock value’ te creëren, hoe vaak kun je mensen shockeren?” Volgens Nocon was de campagne een poging om controversieel te zijn.

Anna Nocon

Hoe Balenciaga een shock merk werd?

Balenciaga is een oud Spaans merk. Het werd in 1919 opgericht door Cristóbal Balenciaga. Er is volgens Nocon veel verschil tussen Balenciaga onder Cristóbal Balenciaga en Balenciaga onder Demna Gvasalia, de huidige creatief-directeur. Volgens Nocon is Demna Gvasalia niet het probleem. “Hij is een visionair, als je kijkt naar wat hij voor zijn eigen merk heeft gedaan dan kun je zien dat hij iets heeft gedaan dat hij vernieuwend is. Hij brengt een nieuwe esthetiek.” Nocon is echter teleurgesteld in Balenciaga. “Hun belangrijkste strategie is het choqueren van mensen en kijken hoever mensen bereid zijn te gaan om grof geld te betalen voor Ikea tassen, chips tas, kapotte sneakers en lelijke sweaters.” Nocon doelt hierbij op de 2000 dollar kostende Ikea look-a-like tas die in 2017 werd uitgebracht, de handtassen van 1800 dollar die eruitzien als Lays chips zakken, de kapotte sneakers die Balenciaga sinds mei verkoopt voor 1800 dollar en de sweaters uit de SS18 collectie die in 2018 werd uitgebracht. Nocon omschrijft deze trend als een sociaal experiment. “Ik heb respect voor dit soort experimenten, maar wanneer je verantwoordelijk bent voor een toonaangevend merk zoals Balenciaga, dan kun je dat soort experimenten ergens anders doen” Nocon waardeert de experimenten die zij doen “Maar”, vraagt ze: “als je een merk hebt met zo veel geschiedenis wil je dan deze experimenten binnen het merk doen?” Volgens Nocon is het voor Demna Gvasalia niet nodig om te choqueren. “Ik weet dat Demna erg creatief is. Toen Demna voor Balenciaga de haute couture shows verzorgde, liet hij zien dat hij esthetisch en creatief kan zijn.”

“Mensen hebben een kort geheugen”

Wie is er verantwoordelijk?

Over het schandaal zelf is Nocon erg negatief. “Ik begrijp de strategie en marketing van Balenciaga niet.” Ze heeft geen positief commentaar over de laatste campagne van Balenciaga: “Het is een walgelijke campagne”. Nocon is ook niet te spreken over de reactie van Balenciaga. “In hun eerste reactie gaven ze aan dat niet Balenciaga maar de agency die deze campagne heeft geproduceerd verantwoordelijk was voor de fout.” De agency reageerde hierop door deze claim te weerleggen en gaf aan de campagne volledig in opdracht van Balenciaga geproduceerd te hebben. Het is volgens Nocon belangrijk om je eigen fouten toe te geven. “Iedereen wist eigenlijk vanaf het begin dat dit een fout was van Balenciaga. Dit is de wijze waarop zij hun marketing doen. Shock, Shock, Shock.”

Is dit het einde van Balenciaga?

Volgens Nocon heeft Balenciaga hun eigen graf gegraven. “Maar in de fashion industrie is het nooit over.” Volgens Nocon is het moeilijk voor een toonaangevend merk om zichzelf te beëindigen. “Er zijn vergelijkbare schandalen geweest. Kijk bijvoorbeeld naar Dolce Gabana. Nocon verwijst hier naar een advertentie uit 2018 waarin stereotypische beelden van Chinezen zijn opgenomen. Nocon ligt haar uitspraak toe: “Mensen hebben een kort geheugen. Ze hebben op een bepaalde manier hun eigen graf gegraven. Maar Balenciaga zal over een paar jaar weer opleven en dan zullen mensen het vergeten zijn.”

Ik ben David. Ik bespreek graag belangrijke en actuele onderwerpen. Ik heb een brede interesse: politiek, geschiedenis, monetaire ontwikkelingen en sport. Daarnaast ben ik actief bij Groot Nieuws.

Geef een reactie

Your email address will not be published.