Toen de Engelse uitgeverij Puffin en de Roald Dahl Story Company besloten om delen van de kinderboeken van Roald Dahl te laten herschrijven, kwam er veel los. Talloze artikelen en uitzendingen zijn ondertussen over dit dilemma gemaakt. Maar moeten boeken of andere werken herschreven worden vanwege taalgebruik dat tegenwoordig als ongepast wordt beschouwd?
Volgens Lotte van den Noort, auteur bij Hamley Books moet er een nuance zijn. “Ik vind dat je niet aan boeken moet komen die al zijn uitgegeven, als is er natuurlijk een grens. Als iets echt racistisch of propagandistisch is waardoor je mensen voor de gek houdt of totaal iets verkeerds aanleert (zoals in Noord-Korea het geval is), dan vind ik dat dat verboden moet worden. Maar werken zoals van Roald Dahl, daar moet je van afblijven. Het is geschreven zoals het toen was en dat is ook een onderdeel van de geschiedenis. Tegenwoordig zijn mensen overal gepikeerd over. Het is aan de ouders de verantwoordelijkheid of ze hun kind zoiets laten lezen. Geschiedenis is eenmaal zoals het is en kan niet veranderd worden, er kan alleen maar van worden geleerd.”
Noah de Campos Neto is booktokker. Hij is van mening dat oude teksten niet herschreven moeten worden. “Ik denk dat – hoewel ik het heel goed zou snappen – het wellicht beter is om oude teksten niet te herschrijven. Het is goed om dat soort dingen te bewaren zodat we niet wegvagen en vergeten hoe intolerant sommige auteurs konden zijn. In plaats van herschrijven kunnen we beter focussen op het heden en wat er wel goed gaat in vergelijking met oude teksten. Zo kunnen we ook leren van het verleden!” Onder de naam @jetweedevader deelt Noah al een paar jaar zijn meningen over boeken. Momenteel heeft Noah 27 duizend volgers op TikTok.
Buiten lezers en schrijvers hebben boekhandels ook een mening over het onderwerp. Zo legt boekhandel Westerhof uit Zwolle de verantwoordelijkheid bij de lezers. “Wij vinden dat lezers heel goed zelf in staat zijn om over het taalgebruik in boeken te oordelen. In de winkels verkopen wij dan ook de boeken zoals bedoeld door de schrijver.” Boekhandels hebben dus niks te zeggen over de inhoud van de boeken. Daarnaast bepalen zij ook niet welke versie van een boek er in hun winkel ligt. “We zijn natuurlijk wel afhankelijk van de versies die uitgevers in druk hebben.” Dus op het moment dat schrijvers de keuze maken om hun boeken te herschrijven zullen die versies ook in de boekhandels verschijnen.
“Volgens uitgeverij Blauwburgwal niet, omdat je teksten altijd moet lezen met in het achterhoofd het tijdsbeeld waarin ze geschreven zijn.” Uitgeverij Blauwburgwal bevat titels met een kritische en onafhankelijke kijk op brede maatschappelijke onderwerpen. De uitgeverij reageert stellig op de vraag of er iets te zeggen valt voor het ‘moderniseren’ van boeken, zodat ze in ogen de van onder andere sensitivity readers geschikt blijven voor kinderen in deze tijd: “Het herschrijven van boeken om aan de woke gemeenschap tegemoet te komen is niet ons ding.”
