Terwijl veel mensen weer teruggaan naar het “oude normaal” zijn er ook mensen voor wie dat oude normaal minder of bijna niet haalbaar is. Het gaat hier om de mensen die na een coronabesmetting daar langdurige klachten aan overhouden. Dit wordt ook wel “Long Covid” genoemd. Bij de website www.c-support.nu, een stichting die werkt in opdracht van het Ministerie van VWS en mensen met langdurige coronaklachten adviseert en ondersteunt, melden zich steeds meer mensen. De klachten vermoeidheid, concentratie- en geheugenproblemen worden het meest gerapporteerd. Maar ook prikkelbaarheid, kortademigheid en hoofdpijn komen veel voor.
Die klachten hebben een enorme impact op het dagelijks leven, zowel op sociaal vlak als tijdens werk en studie. Jenice Bouman is 24 jaar en werkzaam als verpleegkundige in een ziekenhuis in Veldhoven. Ook zij heeft sinds haar coronabesmetting, in september 2020, last van klachten als vermoeidheid, kortademigheid en concentratieproblemen.
Hoe gaat het met je en hoe voel je je?
“Het gaat z’n gangentje zeg ik tegenwoordig altijd, maar nog niet zoals ik zou willen. Ik ben nog heel erg moe, snel kortademig, hoge hartslag, concentratieproblemen. Eigenlijk alles wat je nog niet wilt hebben, zeg maar.”
Hoe ga je om met die klachten?
“Je leeft een beetje per dag en probeert er alles aan te doen om weer beter te worden, alleen door Covid ben je gevoeliger voor overbelasting. Zodra je ook maar iets over je grenzen heen gaat, doe je eigenlijk alweer een stap terug.”
Volgens Jenice is het heel erg zoeken naar de balans tussen wat je op een dag doet en is het belangrijk je rust te pakken. De ene dag gaat beter dan de andere en het weekend gebruikt ze om uit te rusten.
Het verschil tussen hoe ze zich nu voelt en hoe dat was voordat ze corona had is groot. “Het is heel zwaar, ik heb ook hulp van een psycholoog en dat is heel fijn.” Dat raadt Jenice iedereen met Long Covid aan. “Heel je leven staat stil, iedereen om je heen gaat maar door en ja ik merk dat ik daar zelf helemaal niet meer in mee kan doen. Ik kan niet naar een terras toe, ik kan geen dagjes weg, ik kan niet werken, ik kan niet zomaar afspreken. En… ik ben vierentwintig en vindt dat best wel heftig.” Bouman geeft aan dat ze minder vertrouwen in haar lichaam heeft en dat het soms machteloos voelt dat je niets kan doen om het beter te maken, behalve je rust pakken.
Reacties van de omgeving en de toekomst
De collega’s van Jenice steunen haar en zien hoe moeilijk ze het heeft. Haar familie vond het in het begin ook moeilijk, omdat Long Covid niet bekend was. “Het werd soms gezien als aanstellerij” verzucht ze, “maar ook zij begrijpen het inmiddels.” Een toekomstbeeld schetsen is lastig, omdat er nog veel onduidelijk is weten ook veel artsen en andere specialisten niet precies hoelang het duurt voordat het beter wordt, maar de verwachting van de specialisten is dat het beter gaat worden.
Ook Eva Hoogland is slachtoffer. Ze is 21 jaar en heeft nu een tussenjaar van haar studie Journalistiek. Ze heeft een eigen bedrijf en kampt ook met klachten van Long Covid. Toen ze afgelopen zomer in Spanje was en positief testte op Corona had ze last van klachten als vermoeidheid en verlies van geur en smaak. Dat laatste kreeg ze snel weer terug, maar de vermoeidheid bleef. “De hele dag lag ik op bank” zegt ze. “Dingen als Yoga en koken kosten me veel energie en daar moet ik dan weer van bijkomen.” Sinds kort zijn de kroegen weer open en waar Eva voor haar coronabesmetting makkelijk alcohol en drukte kon handelen is dat nu heel anders. “Ik kan niet meer drinken. Al na één shotje wordt ik vaak misselijk en krijg ik hoofdpijn.”
‘Een slechte sociale batterij’
Ook op sociaal vlak heeft Long Covid invloed. Eva heeft een hele slechte ‘sociale batterij’. “Ik trek het niet echt meer, als in, als ik te lang met iemand praat raak ik de focus kwijt en kan ik niet meer goed luisteren”, legt ze uit. Het kost haar moeite om haar aandacht er dan bij te houden. En ja ook dit was voor haar besmetting heel anders. “Ik kon echt met iedereen praten, kletsen en lachen en de hele dag doorgaan. En de volgende dag ook nog weer keer tien zeg maar.” Dat is voor haar nu dus anders. “Ik heb ook minder zin om met mensen af te spreken en mensen te zien” zegt ze. Ook is ze introverter geworden, omdat ze het dus niet aankan om extravert te zijn.
In haar omgeving reageren mensen goed. Ze weten hoe ze eerst was en dat het vermoeid zijn overmacht is. “Ik heb soms wel het gevoel alsof ik me moet verantwoorden”. Het voelt voor Eva soms zwak om te moeten zeggen dat ze door Corona moe is. Dat heeft ze voornamelijk bij de mensen die ze minder goed kent. De toekomst laat ze een beetje over zich heen komen en ze verwacht niet dat de klachten erger worden. “Ik wil graag verder met mijn studie, maar voorlopig nog niet.”