Het is de laatste dag van mei. Hier in de Arnhemse wijk Malburgen is het allemaal begonnen met vrijwilligersorganisatie Stichting Heel Arnhem Schoon. Inmiddels zijn er meer dan 300 vrijwilligers die verspreid over heel Arnhem zwerfvuil opruimen. In de wijk Malburgen is er elke week een vast opruimmoment. De groep heeft toegang gekregen tot jongerencentrum Fresh aan de Dovenetellaan. Er wordt eerst een kopje koffie of thee gedronken. Daarna gaan de vrijwilligers samen zwerfvuil opruimen in de buurt.
Alie Seijtsma is één van de oprichters van HAS. Sinds haar pensioen is ze erg actief geworden met het opruimen van zwerfvuil. Mede dankzij haar enthousiasme, overtuigingskracht en toewijding is de groep gegroeid. Zij is samen met vrijwilliger Willem als eerste aanwezig. Het is kwart over 10. De anderen zullen met een kwartiertje aansluiten. De kannen met koffie en thee staan al klaar op tafel.
“Kijk, daar is Rina!” roept Alie. Rina is buiten in het zonnetje aan het opruimen. Vanuit het raam is ze te zien. Ze loopt langs de rand van een flatgebouw. Handenvol peuken schept ze weg uit het gras onder de balkons. Rina is al boven de tachtig. “Maar toch loopt ze beter dan ik! Alhoewel zij begint nu ook wel een beetje last te krijgen van haar knie hoor,” zegt Alie voor de grap.
Rina sjouwt naar binnen met een vuilniszak en maakt het zich gemakkelijk op één van de stoelen. Simon, Els en Bea komen ook binnen. Ze schuiven stoelen naar achter en zetten hun grijpstokken en hoepels met vuilniszakken naast de kantinetafel. Alle vier dragen ze een groen hesje met het logo van Heel Arnhem Schoon op de achterkant. Iedereen pakt wat te drinken en begint te vertellen.
Aan de overkant van de straat zit supermarkt Jan Linders. Daar was het eerder altijd een puinzooi. Buurtbewoners dumpten hun vuilnis er. “Dat kwam omdat er een tijd was dat je per zak restafval moest betalen,” legt vrijwilliger Bea uit. De gemeente heeft dit later verandert. “Maar nog steeds zie ik mensen hun pasje op de containers leggen. Ze weten niet dat de containers gewoon open kunnen. Niet iedereen in de buurt leest de mededelingen van de gemeente.” Daarom wil de groep ook bewustzijn bij mensen creëren door met hen in gesprek te gaan.
Sinds de groep begon, is het een stuk schoner geworden. “Er valt niet zo heel veel meer op te ruimen,” vertelt Alie. Simon loopt iedere ochtend door de Dovenetellaan. “Elke morgen had ik zes zakken. Nu heb ik er elke morgen maar eentje.”
Vanuit de wijk komen er vooral heel veel complimentjes en opmerkingen. De meeste mensen zijn blij dat de groep actief is en dat de buurt zo schoon is geworden. Soms krijgen ze ook minder leuke reacties. “Ik heb wel eens een tray eieren over me heen gekregen. Zo’n hele grote!”, vertelt Alie.
Het is tijd om naar buiten te gaan, waar het zonnetje nog mooier schijnt. Rina staat als eerste op. Ze is klaar om te gaan. Simon zegt dat hij er aan komt. Hij maakt nog een grap waar iedereen om moet lachen. Willem ruimt de tafel af en zorgt ervoor dat alles er weer netjes bij ligt. Simon blijft nog even vertellen over wat hem allemaal is opgevallen in de wijk. Rina komt ongeduldig weer naar binnen. Ze doet voor de grap alsof ze Simon gaat slaan met haar grijpstok. Hij moet lachen.
Burgers die de handen ineen steken en heft in eigen handen nemen wanneer de overheid het niet voor elkaar krijgen. Malburgen is het bewijs dat het mogelijk is om samen een schonere en socialere leefomgeving te realiseren. “Terug naar de basis. Arnhem, Malburgen, hier. Dit ene speldenprikje. Hier kan ik veranderingen aanbrengen. Hier kan ik de verandering zijn”, zegt Alie.
Malburgen mag nu dan nog wel een speld in de hooiberg zijn, er worden steeds meer burgerinitiatieven opgezet. Binnen Arnhem heb je nog Arnhems Hart en Schoon Klarendal, maar door het hele land zijn er opruimgroepen.
Als je vanaf de A50 Arnhem binnen komt, rijd je nu nog een vuilnisbelt binnen van blikjes, chipszakken en MacDonald’s menu’s. Wie weet, misschien rijd je straks wel een prachtige groene stad binnen met bloemen, bijen en bomen en met parels van inwoners.
