Auteurs: David Groot, Nina Louwman & Fenna Paulus
Steeds meer jongeren lezen in het Engels. CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) deed onderzoek waaruit blijkt dat de verkoop van anderstalige boeken sinds 2018 met 65% is gestegen.1 Wat vinden boekenliefhebbers daarvan, hoe kunnen we ervoor zorgen dat meer jongeren Nederlandse boeken gaan lezen en is lezen voor de lijst op middelbare scholen wel stimulerend genoeg?
Verschillende meningen
Jongeren lezen steeds meer in het Engels en raken de Nederlandse literatuur nauwelijks meer aan. Lennart Kingma, werknemer boekenwinkel, en student Nienke Strampel zijn enthousiast dat jongeren meer Engelse boeken zijn gaan lezen, maar Annelien Odink, docent Nederlands, maakt zich zorgen.
Annelien Odink: ‘Ik ben blij dat ze lezen, want dan blijkt dat ze zich in ieder geval ook kunnen concentreren. Maar als docent Nederlands vind ik het belangrijk dat ze ook in het Nederlands lezen. Ik maak me alleen wel zorgen om het Nederlands. Het lijkt wel alsof ieder jaar leerlingen met een lager taalniveau van de basisschool komen. In de brugklas kunnen veel leerlingen geen goede zinnen maken. Mijn leerlingen lezen weinig waardoor hun woordenschat ook beperkt is.’
Lennart Kingma: ‘Ik vind dat in de kern een goede zaak, want dat betekent dat mensen meer zijn gaan lezen. Ik werk in een boekenwinkel op de eerste verdieping. Op de tweede verdieping heb je de Engelse afdeling en ik zie dan dat jongeren mij voorbijlopen en direct naar de tweede verdieping gaan.’
Nienke Strampel: ‘Ik vind het persoonlijk leuk dat er steeds meer mensen van mijn leeftijd zijn die (Engelse) boeken lezen. Ik kan bepaalde boeken aanraden aan vriendinnen waarvan ik weet dat zij ook Engelse boeken lezen en zij kunnen mij weer boeken aanraden!’
Lezen voor de lijst
Veel jongeren zien een leeslijst als een straf, maar volgens Lennart Kingma zou een leeslijst jongeren juist moeten stimuleren om in aanraking te komen met de Nederlandse literatuur. Om jongeren verder te stimuleren houdt Annelien Odink een Instagrampagina bij, waar ze wekelijks twee boeken op plaatst.
Annelien Odink: ‘Bijna niemand is lid van de bibliotheek en thuis zijn er weinig boeken. Daar begint het al. Leerlingen groeien op zonder boeken en boeken zijn meestal gekoppeld aan school. Gelukkig hebben wij op school een schoolbibliotheek waar ik met mijn leerlingen heen ga om Nederlandstalige boeken te zoeken. Zelf houd ik een Instagrampagina bij waarop ik ongeveer een keer in de twee weken een boek uit de schoolbibliotheek onder de aandacht breng. Ik merk dat dit effect heeft bij enkele leerlingen en dat ze gebruik maken van mijn tips. Docenten kunnen dus een belangrijke rol spelen bij het bevorderen van het lezen. Maar ik zie mijn leerlingen maar twee keer in de week en dan lezen we 15 minuten. Dit is wel erg kort. De maatschappij zou er meer op ingericht moeten worden dat lezen normaal is en dat we niet altijd op een telefoon zitten als we moeten wachten.’
Lennart Kingma: ‘Middelbare scholieren zeuren over lezen voor de lijst, maar ik denk dat het eigenlijk wel een goede manier is om in aanraking te komen met de Nederlandse Literatuur.’
Nienke Strampel: ‘Ik denk dat er sowieso op de basisschool veel meer ingezet moet worden op het lezen van boeken. Op de middelbare school moesten we voor Nederlands en Engels boeken lezen, maar dit was altijd voor een toets en dit maakte lezen voor veel mensen een stuk minder leuk. Wat ik zou aanraden is dat ze de scholieren een boek (of meer, afhankelijk van het aantal boektoetsen ze anders zouden krijgen) naar keuze moeten lezen en daar vervolgens op hun eigen tijd een verslag over schrijven. Op die manier zit er niet de druk in van het maken van een toets, en zijn de leerlingen toch iets aan het lezen wat ze leuk vinden.’
Aanraders voor een mooi boek
Om jongeren meer aan het lezen te krijgen, hebben Annelien, Lennart en Nienke verschillende aanraders voor boeken, die toegankelijk zouden moeten zijn voor jongeren.
Annelien Odink: ‘Ik raad boeken aan waarbij jongeren snel in het verhaal zitten en dat ze worden geprikkeld om door te lezen. Boy 7 van Mirjam Mous is bijvoorbeeld een boek dat ik aanraad en waar veel jongens dan ook enthousiast over zijn. Ik probeer altijd met de leerling mee te denken en een boek uit te zoeken dat bij hem of haar past. Ik raad daardoor veel verschillende boeken aan.’
Lennart Kingma: ‘De Meester en Margarita van Michail Boelgakov. Het is een Russische Klassieker. Ik ben zelf gek op Russische Literatuur en ik vind dat één van de meest toegankelijke boeken.’
Nienke Strampel: ‘Een boek dat ik iedereen aanraad is ‘Normal people.’ Het is een fictief boek, maar het verhaal zou kunnen afspelen in de normale wereld. Het boek gaat over twee tieners, waarbij allerlei actuele dingen bij komen kijken rondom ouder worden, studeren, feestjes, relaties, ruzies etc.’
1 Altena, J. J. (2023, 25 januari). De cijfers over de boekenmarkt in 2022. CPNB. https://cpnb.nl/nieuws/de-cijfers-over-de-boekenmarkt-in-2022/
