De diepere betekenis van de veertigdagentijd

Vasten is een eeuwenoude traditie die in veel religies voorkomt. Binnen het Christendom is de vastentijd de periode voor Pasen, waarin gelovigen zich richten op bezinning en hun relatie met God. Wat betekent het vasten verder eigenlijk? En is de manier waarop gevast wordt door de jaren heen verandert?

De vastentijd, die ook wel de veertigdagentijd wordt genoemd, zijn de veertig dagen in aanloop naar Pasen. ‘’De veertigdagentijd is bedoeld om je aandacht vrij te maken, zodat je beter gericht kan zijn op de betekenis van Jezus, zijn dood en zijn opstanding’’, zegt hoofddocent systematische theologie Hans Burger. Dit kan op verschillende manieren, zoals het niet eten van vlees, niet snoepen, minder de auto te gebruiken en bijvoorbeeld vaker te bidden. Theoloog Tabitha van Krimpen voegt hieraan toe: ’’Het is een tijd van bezinning, om na te denken over je leven en wat je belangrijk vindt. Het is ook een tijd van soberheid na carnaval.’’

De traditie van het vasten komt vooral voor bij het katholicisme, voor de Aswoensdag vieren katholieken carnaval. Het woord carnaval is herleid van de woorden ‘carne vale’, wat ‘gegroet vlees’ betekent. Dit zou betekenen dat gelovigen na het carnaval geen vlees meer eten. ‘’In de protestantse traditie na de reformatie in de 16^e eeuw zie je dat er vaak niet meer gevast werd.’’ Benoemd Hans Burger. ‘’Je ziet vandaag dat mensen ook in de protestantse en evangelische traditie juist weer teruggrijpen op dat vasten.’’  

Tegenwoordig heb je dus veel verschillende manieren om het vasten een invulling te geven. ‘’We moeten denk ik wel uitkijken dat het niet een soort zelfverbeteringsprogramma wordt. Dat je de veertig dagen door loopt om een beter mens te worden, dat lijkt mij niet passen bij de originele betekenis.’’ Vertelt Tabitha van Krimpen. ‘’Het kan wel goed zijn, het past bij de bezinning om bijvoorbeeld een tijd afstand te nemen van bijvoorbeeld tv kijken, om je te kunnen richten op de dingen die je belangrijk vindt.’’ Dit is ook een van de dingen die zelf doet tijdens de vastentijd. Zo heeft ze meer tijd om zich te richten op het lezen van boeken die ze belangrijk vindt.  De verbinding met God is namelijk belangrijk tijdens de vastentijd.