Twaalf gemeenten maakten de keuze een maand geleden al. Kapelle-op-den-Bos koos er op 2 december voor. In Den Haag en op Schiermonnikoog wordt er nog altijd over gediscussieerd. Het gaat hier om het verbod op vuurwerk: iets dat Nederland de afgelopen twee jaar landelijk heeft gekend, maar dat nu (nog) niet nationaal geldt.
Het verbod stuit op tegenstand, niet alleen van een deel van de bevolking, maar zeker ook van de vuurwerkbranche zelf: ‘het is een bizar idee, en zo’n verbod gaat averechts werken’.
Tijdens de jaarwisselingen 2020-2021 én 2021-2022 koos het kabinet voor het invoeren van een verbod op categorie F2- en F3-vuurwerk. Het verbod werd in eerste instantie ingelast vanwege de uitbraak van Covid-19. Het coronavirus veroorzaakte onder andere overbelasting van de zorg. Om verdere belasting van de zorg door vuurwerkslachtoffers te voorkomen mocht men geen vuurwerk verkopen, afsteken, vervoeren of bezitten. Wie dat wel deed riskeerde een boete van minimaal 100 euro, plus een aantekening op diens strafblad. Het vervoeren van vuurwerk naar of uit het buitenland kon zelfs celstraf opleveren. Samengevat: je kon maar beter van vuurwerk afblijven.
Inmiddels lijkt het coronavirus grotendeels uit ons dagelijks leven verdwenen te zijn. Zo meldt Nu.nl dat de ‘najaarsgolf’ van 2022 al voorbij is en dat het aantal nieuwe coronabesmettingen in rap tempo daalt.
Tóch dienden GroenLinks en de Partij voor de Dieren in juni al een wetsvoorstel in om het vuurwerkverbod landelijk te verlengen. Voor deze partijen ging het hierbij om consumentenvuurwerk en dus geen professioneel vuurwerk dat wordt gebruikt bij vuurwerkshows. Het voorstel werd niet genoeg gesteund: zo beargumenteerde de SP bijvoorbeeld dat ‘er zonder verbod al strenge regels gelden en dat problemen vooral worden veroorzaakt door jongeren die zich niet kunnen beheersen’. Ondanks dat kozen verschillende gemeentes er wel voor, waaronder Amsterdam, Rotterdam, Nijmegen en Haarlem.
Statenlid van de provincie Flevoland Kees Kielen (Partij voor de Dieren) staat vierkant achter dit besluit: ‘Het gaat niet alleen om Covid. Zowel huisdieren als wilde dieren worden er panisch van. Vuurwerk is niet goed voor het milieu en tast de veiligheid en gezondheid van de mens aan. Denk ook eens aan de vluchtelingen die we in Nederland opvangen, die uit oorlogsgebieden komen. Zij vinden die knallen ook niet prettig. Overbelasting van de zorg komt daar dan nog bovenop, dus er zijn meer dan genoeg redenen om vuurwerk te laten verdwijnen uit het beeld van de jaarwisseling.’
Het wetsvoorstel stuitte niet alleen in de Tweede Kamer op tegenstand. Ook groepen consumenten en vuurwerkhandelaren spreken hun verontwaardiging uit. ‘Ik vind het bizar dat de Partij voor de Dieren en GroenLinks zoiets willen verbieden,’ zegt Marcel Schutteman, verkoopdirecteur bij Broekhoff Vuurwerk International in Dronten. ‘Met zo’n verbod worden de door die partijen genoemde problemen alleen maar erger.’
Volgens Schutteman werkt het verbod averechts. ‘Zodra je vuurwerk verbiedt, nemen mensen het risico en rijden ze naar het buitenland om daar vuurwerk illegaal in te slaan. Die pakketten worden echt niet allemaal ingenomen of ontdekt. Ik heb de afgelopen twee jaar, toen het verbod van kracht was, meer grote pakketten de lucht in zien gaan dan ooit tevoren.’
Het argument dat vuurwerk veel ongelukken veroorzaakt vindt Schutteman niet eerlijk. Volgens hem gaat het niet om het vuurwerk zelf, maar om hoe men ermee omgaat: ‘Wij zetten als vuurwerkshop extra grote waarschuwingsteksten op artikelen. Daarnaast geven we altijd een gratis vuurwerkbril en aansteeklont mee. Dat zijn we verplicht. Het is daarna aan de consument hoe die ermee omgaat.’
Kielen vindt vuurwerkshows nog wel een optie, omdat dit wordt afgestoken door professionals die weten hoe ze met vuurwerk om moeten gaan. Dit zou in elk geval de veiligheid van de mens bevorderen.
‘Zijn vuurwerkshows dan ineens niet vervuilend?’ vraagt Schutteman zich af. ‘Shows zijn simpelweg niet haalbaar. Je bent dan als organisatie verantwoordelijk voor een grote groep mensen die daar staat te kijken. Je moet controle en veiligheid garanderen en dat kost enorm veel geld.’
Naast de argumenten over dierenwelzijn, gezondheid en milieu verwerpt Kielen ook het argument dat vuurwerk voor een groep mensen een geliefde traditie is. ‘Tradities zijn er soms om afgeschaft te worden. Vaak passen ze niet meer bij de moderne samenleving. Kijk maar naar de Zwarte Piet-discussie.’
Schutteman hoopt dat de politiek meer kijkt naar de personen in plaats van naar het middel. ‘Als personen voor vuurwerkoverlast zorgen is dat het probleem van die mensen, niet van het vuurwerk. Je neemt als kabinet een enorm gewaardeerde traditie weg. Dat vind ik een serieus dom idee.’