Vrijheid is een arbitrair begrip. Iedereen ziet er wel iets anders in. Gelukkig vieren wij op 5 mei landelijk onze vrijheid. Dit is dan ook een mooi moment om langs te gaan op het bevrijdingsfestival Overijssel in Zwolle om deelnemers en bezoekers te vragen wat vrijheid voor hen betekend.
Dit jaar is voor het eerst sinds corona de vrijheid weer uitbundig gevierd. Helaas kreeg het festival dit jaar minder bezoekers dan het jaar daarvoor vanwege het slechte weer. Ook zei Minister-President Rutte dat het die dag droog zou blijven, niets bleek minder waar. Desondanks waren de meeste medewerkers goed gemutst. “Je weet dat het slecht weer wordt. Dus je kunt er wel boos, verdrietig of chagrijnig over zijn, maar je kunt het net zo goed leuk hebben met elkaar en het weer maar voor lief nemen,” aldus een barmedewerkster.
Het bezoek van de premier bleef ook niet onopgemerkt. Al vroeg op de dag was hij aanwezig op het festival en hield hij een toespraak waarin hij benadrukt dat de vrijheid in Nederland vanzelfsprekend is, maar dat dit in Oekraïne nog altijd niet zo is. Maar vrijheid is een vaag begrip. Volgens de Dikke van Dale betekent vrijheid onafhankelijkheid. Dat iedereen moet kunnen doen waar hij of zij zin in heeft. Rutte heeft echter een andere prioriteit: “Dat je geen angst hebt. Dat er iemand op de deur klopt en jou je huis uit haalt. Die basale angst kennen wij in Nederland gelukkig niet.” De premier zegt dat terwijl op een paar uur vliegen hier vandaan dagelijks bommen worden gegooid. Uiteraard doelt hij op het conflict dat gaande is in Oekraïne. Daar krijgt vrijheid een totaal andere betekenis. Daar gaat het om zelfbeschikking en het behoud van de eigen cultuur.
Dichter bij huis krijgt vrijheid nóg weer een andere betekenis. Sef, één van de artiesten die heeft opgetreden op het bevrijdingsfestival, heeft een heel persoonlijke opvatting over vrijheid: “Ik denk dat het vooral iets is dat heel kwetsbaar is en niet iets is wat je voor lief moet nemen. Het is iets waarvan je bewust moet zijn dat heel veel mensen het niet hebben.” De artiest benoemt dat er ook in Nederland mensen zijn die niet zo vrij zijn als ze horen te zijn, mocht dat nou op sociaal of financieel gebied zijn. “Ik denk dat het een mooi streven is dat nog meer mensen van deze vrijheid kunnen genieten. Alleen al in Rotterdam leven er 40.000 mensen onder de armoedegrens. Dan ben je niet vrij. Dan heb je een heel beperkt leven.”
De regen zorgde ervoor dat Bevrijdingsfestival Overijssel 2023 één van de slechtst bezochte bevrijdingsfestivals was sinds 2002, toen het 70.000 bezoekers haalde. Dit jaar waren dat er 80.000. Vergeleken met vorig jaar is dat ongeveer de helft minder, toen het 150.000 bezoekers trok. Daar komt ook bij dat het festival een uur heeft stilgelegen vanwege onweersdreiging. Gelukkig bleef het uit, maar helaas waren duizenden bezoekers toen al vertrokken. De directie vraagt zich af of zij voldoende omzet hebben gedraaid dit jaar. Rond 17.00 ging het festival open en stroomde het weer ‘ouderwets’ vol.
