Amsterdam – De kinderboekenschrijfster Annie M.G. Schmidt is benoemd tot generatie overstijgend vrouwelijk rolmodel. De schrijfster is daarom op 14 oktober 2022 onthuld als levensgroot lego-standbeeld in het Vondelpark in Amsterdam waar zij jarenlang heeft gewoond.
Uit een onderzoek van de Ready For Girls campagne van LEGO bleek dat vrouwen uit onze geschiedenis ondervertegenwoordigd zijn en het ontbreekt aan vrouwelijke rolmodellen in het straatbeeld. De schrijfster is daarom door Nederland uitgeroepen tot een van de meest invloedrijke, vrouwelijke rolmodellen ooit en heeft daarom een standbeeld gekregen, bestaande uit 22.000 LEGO-blokjes. LEGO wil zo de nieuwe generatie meisjes inspireren om hun eigen unieke talent te ontwikkelen. Het speelsysteem biedt namelijk de kans om alles wat je kan bedenken te bouwen. “Meisjes kunnen de wereld veroveren” aldus LEGO.
Schmidt is een boegbeeld voor brutale en vrijgevochten vrouwen. “Zij was heel tegendraads, deed altijd haar eigen ding en liet niet van een man af hangen wat ze deed.” Dit zegt Esmee Schenk de Jong (30) van Kinderboekwinkel Amsterdam. Ook in de musical, in haar woorden ‘mjoeziekuls’, kwam haar feminisme naar voren. Zo schreef ze over de ondergeschikte positie van vrouwen in een periode waarin dit niet vanzelfsprekend was. In het programma Pension Hommeles, gemaakt door Schmidt, was de eerste interraciale kus op televisie te zien. Ze weigert in de tweede wereldoorlog het verplichte bordje ‘Verboden voor Joden’ op te hangen in de bibliotheek waar ze op dat moment werkzaam is. Boeken die de Duitse bezetter verboden haalt ze niet uit de schappen en in de leeszaal zijn geen Nationaal Socialistische bladen te vinden. Na verloop van tijd ontbiedt een nieuwe NSB-burgemeester haar op het stadhuis. Ze gaat daarna werken bij de voormalige verzetskrant Het Parool en ondergaat een abortus wanneer zij onverwacht zwanger wordt. Later krijgt ze toch kinderen, samen met Dick van Duijn.
Annie M.G. Schmidt werd bekend in Nederland en Vlaanderen door haar kinderboeken. Eerst met haar verhaal Het Fluitketeltje en De spin Sebastiaan. Daarna volgt al snel Pluk van de Petteflet, Abeltje, Otje, Jip en Janneke en Dikkertje Dap. “De verhaaltjes zijn heel grappig, het heeft tijdloze humor. De personages zijn ook heel ondeugend en wat ook helpt is dat zowel kinderen als volwassenen het leuk vinden. De ouders kennen het dan nog van vroeger en willen dat dan overdragen aan hun kinderen.”
Toch zijn niet alle boeken tijdloos. Er is veel ophef geweest over Jip en Janneke. In 2007 en 2020 verdween het beeld van Jip en Janneke en werd er in 2020 door een Utrechtse PvdA-politica gepleit om de boekjes uit de bibliotheek te verwijderen. “Jip en Janneke is wel wat ouderwets. Die raden wij niet aan. Het zijn heel traditionele genderrollen, de jongen die altijd kattenkwaad uithaalt en het meisje dat met de pop wil spelen. Wij vinden het eigenlijk een stuk leuker als dat een beetje in het midden wordt gelaten.” Veel ouders draaien daarom de rollen van Jip en Janneke om. “Dan kan je toch een beetje die traditionele verhaaltjes, wat toch een stuk cultuur is, blijven voorlezen zonder dat je je kind expliciete waarde meegeeft die bij een jongen of meisje horen.”
In de kinderboeken wordt ook aandacht gegeven aan maatschappelijke thema’s. De vader van Otje kon namelijk door zijn papieren geen baan vinden en het milieu is een veel besproken onderwerp in Pluk van de Petteflet. “Het is zeker een goede manier. Ik denk dat je het zo heel tastbaar maakt. Als je het over dingen hebt in de maatschappij en je gaat daar met kinderen over praten dan staat dat best veel van hen af. Zij leven in hun eigen kleine leefomgeving. Als je dat dan op een manier kunt uitleggen dat het aansluit op de belevingswereld van een kind maak je het begrijpelijk en dan kan een kind daar ook over meepraten” vertelt Schenk.
Wereldwijd groeien miljoenen kinderen op met Annie’s verhalen. Ze heeft veel prijzen ontvangen waaronder de Zilveren en Gouden Griffel. Het geheim van haar succes? “De leeftijd die ik zelf altijd gehouden heb, is acht. Ik schrijf toch eigenlijk voor mezelf. Ik denk dat dat het hele punt is. Ik ben acht” vertelt Annie M.G. Schmidt.
Wie de levensgrote LEGO-versie van Schmidt wil bewonderen, kan nog tot en met zondag 16 oktober terecht in het Vondelpark. Daarna verhuist het beeld naar de LEGO flagshipstore in de Kalverstraat in Amsterdam waar het standbeeld nog tot eind november te zien is. “Ik vind het beeld niet mooi maar het is een hartstikke leuk initiatief. Het is geweldig om haar op deze manier onder de aandacht te brengen.”
