Sharon de GraafUit onderzoeken van het Trimbos-instituut, de GGD’en en het RIVM blijkt dat middelbare scholieren tussen de twaalf en vijftien jaar in Twente, de kop van Noord-Holland, Friesland, Groningen en Zeeland opvallend meer drinken dan in andere regio’s. Twente blijkt ook de regio te zijn met het hoogste aantal binge-drinkers, dat zijn jongeren die bij een gelegenheid vijf of meer drankjes consumeren. Daarnaast bleek uit dit onderzoek dat een kwart van de 12- tot 16-jarige drinkers een ‘hok, schuur of keet’ noemt als de locatie waar ze in de afgelopen maand één of meerdere keren alcohol hebben gedronken.
Deze keten zijn al jarenlang een bekend probleem, vooral op het platteland. Er bestaat echter nog veel onduidelijkheid over deze hokken of keten, zoals Patrick van Iperen van het Trimbos-instituut opmerkt: “We weten niet hoeveel keten er op dit moment in Nederland zijn en hoe ze worden gebruikt door jongeren en jongvolwassenen. Wel weten we dat feestjes zonder toezicht een risico vormen voor het gebruik van middelen door jongeren.”
Gemeenten dragen de grootste verantwoordelijkheid bij dit probleem. Om hen te ondersteunen heeft de overheid jaren geleden een handleiding samengesteld voor het formuleren van ketenbeleid. Ondanks deze handleiding heeft slechts 19,6% van de gemeenten een dergelijk beleid. Het blijft voor alle gemeenten een uitdaging, zoals Wim van Dalen, directeur van Stap (Nederlands instituut voor alcoholbeleid), benadrukt: “Zolang een keet beperkt blijft tot een besloten groep jongeren en op privéterrein plaatsvindt, heeft de gemeente weinig mogelijkheden om in te grijpen.”
Minderjarigen kunnen in keten ook aan alcohol komen, waarbij een meerderjarige de alcohol in de supermarkt koopt en deze vervolgens doorgeeft aan andere jongeren in de keet. Hoewel er sinds juli 2021 een wet is die het doorgeven van alcohol verbiedt, geldt deze alleen voor publiek toegankelijke plaatsen, niet voor privéterreinen waar keten vaak te vinden zijn.
Tygo (16), eigenaar van een keet, geeft aan dat het voor hem erg makkelijk is om aan alcohol te komen in zo’n keet, waarbij ouders of oudere vrienden de drank voor hen kopen. Het is dan ook lastig om hier iets tegen te doen, aldus Marieke Weernink van GGD Twente: “De ouders keuren dit namelijk goed. Voorlichting zou wellicht kunnen helpen.”
Wim van Dalen benadrukt ook het belang van voorlichting aan ouders, waarbij gemeenten een rol kunnen spelen door bijvoorbeeld boa’s in te zetten om keten te controleren. Zo kunnen keten worden gelokaliseerd en kunnen betrokken ouders worden aangesproken. Van Dalen is van mening dat de focus moet liggen op het informeren van ouders, omdat er niet te veel van de jongeren verwacht kan worden.
Het argument van veel ouders die een keet op hun eigen terrein hebben, is dat het drinken van de kinderen toch wel zal gebeuren en dat ze zo toezicht kunnen houden. Tygo geeft als voorbeeld: “Onze ouders hebben er ook geen problemen mee, want ze kopen zelf ook de alcohol voor ons. Ze vinden het juist goed, want zo kunnen ze zien wat er gebeurt, iets wat elders niet mogelijk is.”
Naast de negatieve invloed hebben keten ook een sociale functie als ontmoetingsplek, zo benadrukt Tygo. “We komen niet alleen samen om te drinken, maar ook voor de sociale interactie. Soms sleutelen we samen aan brommers bij de keet”, voegt hij toe.
