Eline WeijsStapvoets lopen de twee veteranen voor mij op elkaar af. Nou ja, lopen? Beide mannen hebben inmiddels de ondersteuning van een rollator nodig om van A naar B te komen. Ze dragen een donker uniform dat gelijk respect afdwingt, vooral vanwege de medailles op hun jas. Wat ze betekenen weet ik met mijn 9 jaar nog niet. Ik kijk gefascineerd naar de mannen wanneer ze elkaar omhelzen. Eén hand nog op de rollator terwijl ze elkaar vasthouden. Tranen in hun ogen.
Als kind mocht ik ieder jaar ‘meehelpen’ met het organiseren van de Reünie Geneeskundige Indië Veteranen op de kazerne in Ermelo. Dit privilege kreeg ik door de rol die mijn moeder speelde bij de organisatie. Van jongs af aan was ik al geïnspireerd door de verhalen die veteranen mij vertelden, en ik keek dan ook ieder jaar uit naar het moment dat ik weer naar Ermelo mocht om te helpen. Koffie brengen, naamkaartjes uitdelen, stoelen tillen. Dit waren allemaal taken die ik met mijn enthousiasme mocht uitvoeren. Niemand had mij iets verteld over ‘geld tellen’. Maar toen ik na afloop enthousiast de donatiepot in mijn handen pakte en aanbood om de donaties te tellen, werd er fijntjes gezegd: “Dat moet je even overleggen met de penningsmeester” (die gelukkig toevallig vlak achter mij stond).
Het is inmiddels bijna een decennium later. Met deze inspirerende herinnering en een hoop ambitie zit ik nu als journalistiekstudent tegenover de 75-jarige kapitein b.d. Kees Eijkelenboom, Ex- penningmeester van de organisatie van de Reünie Geneeskundige Indië Veteranen. Zelf is hij ook veteraan en is hij op missie geweest naar Libanon, Bosnië en Afghanistan tijdens zijn tijd bij de Geneeskundige Troepen. Ik ben geraakt door de inzet die hij toont voor zijn mede-veteranen en ik ben dan ook nieuwsgierig naar zijn drijfveren.
Aan de keukentafel van zijn huisje in Hoogeveen vertelt Kees waarom hij bij defensie belandde. “Ik ben in eerste instantie om de uitdaging op sportief gebied bij defensie gegaan, maar ook om de baanzekerheid die je hebt. Je tekent namelijk eigenlijk voor je leven”. Na een algemene opleiding bij de KMS (Koninklijke Militaire School) kwam hij via het OCMGD (Opleidingscentrum Militair Geneeskundige dienst) uiteindelijk bij de geneeskundige troepen terecht. Daar heeft hij diverse functies gehad, en is ook 3 keer (vrijwillig) op missie geweest.
Zijn eerste missie was in 1982 en 1983 naar Libanon, waar hij onder andere de verantwoordelijkheid had voor een peloton. In totaal heeft hij hier 8 maanden doorgebracht. Aan de muur van de keuk hangt een schilderij van een weg in Libanon waar drie VN voertuigen op te zien zijn. Een schilderij dat hij zelf heeft geschilderd. Met een blik naar het schilderij en een slokje van mijn water vraag ik bijna brutaal wat tijdens deze missie de meeste indruk op hem heeft gemaakt. “Nee, dat laten we er even buiten”, zegt hij na een korte aarzeling. Later geeft hij aan dat dit het enige is waar hij liever niet over praat, maar dat ik voor de rest vrij ben om hem alles te vragen waar ik nieuwsgierig naar ben.
In 2002 ging Kees vrijwillig in de plaats van zijn collega op zijn tweede missie, dit keer naar Bosnië. Een uitzending die naar zijn beleving een rustige missie was. “Het was jaren na de val van Srebrenica, dat was alleen maar ellende. Maar wij zaten daar in een periode waar we alles in de hand hadden,” legt hij uit.
Normaal gesproken krijgt een militair na een missie een jaar verlof. In dit jaar krijgen ze de ruimte om bij te komen van de missie. Nog geen half jaar na de missie in Bosnië werd het peloton, waarvan Kees al drie jaar commandant was, aangewezen om op uitzending te gaan naar Afghanistan. “Eigenlijk hoefde ik niet meer, het was een jaar voordat ik met pensioen ging. Maar ik heb tegen de commandant gezegd: dat gaat niet gebeuren. Ik ga samen met mijn peloton naar Afghanistan.”
Een missie is een aanslag op jouw geest, zegt Kees terwijl hij dieper ingaat op deze missie. “Tijdens de periode in Afghanistan is er een aanslag gepleegd op een bus met Duitse verlofgangers. 4 doden, en 26 gewonden. Een aantal van hen is bij ons in het hospitaal gekomen. De mensen die hiermee in aanraking kwamen waren nog jong, dat is natuurlijk heftig. Dit is ook een van de redenen waarom ik de contactgegevens van alle 26 mensen in het peloton nog heb, en als er iets is, kunnen zij contact opnemen. Zodat ze er ook over kunnen praten met mensen die deze aanslag ook hebben meegemaakt.”
Toen de aanslag werd gepleegd en de gewonden bij het peloton van Kees binnenkwamen, was er ook een delegatie van de Tweede Kamer van de afdeling defensie aanwezig bij het hospitaal. “Deze mensen hebben we gelijk terzijde geschoven, zodat we ons konden focussen op wat echt de eerste prioriteit was. Die mensen van de Tweede Kamer zaten daarna in een vliegtuig waarvan 40 plaatsen onbezet waren”
“De legen plaatsen waren de plaatsen van de Duitse verlofgangers die terug mochten gaan naar Duitsland, die hadden hun missie er op zitten.” Hij benadrukt in het gesprek dat het als twintiger heftig is om dit te zien gebeuren. “Het is niet alleen het beeld, maar ook de temperatuur, het geluid. Eigenlijk alles wat anders is dan in Nederland blijft je bij.”
Tijdens deze missie waren de meeste militairen in het peloton van Kees rond de 20 jaar oud. Inmiddels is de aanslag alweer 23 jaar geleden. “Dit is waar ik mij nu zorgen over maak, want hoe ouder, hoe dunner de schil”, vertelt hij. “Ik heb 1 juni georganiseerd dat dezelfde groep mensen weer bij elkaar komt in Ermelo. Voor sommige mensen is het de eerste keer in 23 jaar dat ze elkaar weer zien.”
Het organiseren van een bijeenkomst zoals deze is voor Kees niet vreemd, hij heeft dit in het verleden dan ook meerdere keren, voor verschillende groepen veteranen gedaan. Naast het penningmeesterschap bij de organisatie van de Reünie Geneeskundige Indië Veteranen is hij ook voorzitter geweest van de afdeling Drenthe en Groningen van het VOMI (Vereniging Oud-Militairen Indiëgangers). Daarnaast heeft hij met een college om de 5 jaar reünies georganiseerd voor de veteranen die op uitzending zijn geweest naar Libanon. “En nu is het de reünie van mijn eigen peloton.”
Bij het organiseren van zo’n reünie is het volgens Kees niet alleen belangrijk om de mensen bij elkaar te brengen, maar ook om de herinneringen van de missie terug te halen. Door bijvoorbeeld foto’s af te laten spelen tijdens de bijeenkomst worden de momenten teruggehaald. “Een reünie is even terug in de tijd, niet alleen kwa mensen, maar ook kwa beeld. Maar de mensen zijn natuurlijk ook gewoon blij om elkaar weer te zien”
Na 38 jaar bij defensie hebben gezeten zet Kees zich nog steeds op verschillende manieren volop in voor zijn mede-veteranen. De organisatie van de reünies voor de Indië veterenen, daar is hij zomaar ingerold. “Ik werd door een meneer aangesproken, hij vertelde mij dat hij voorzitter was van het VOMI bij de afdeling Hoogeveen en had vernomen dat ik militair was, en hij vroeg mij vervolgens of ik een middag mee wilde.” Na een kennismaking werd aan hem gevraagd of hij lid wilde worden van het bestuur. Hier ging hij mee akkoord, en uiteindelijk werd Kees zelf voorzitter van de afdeling Drenthe en Groningen. Via die plek is hij ook penningmeester geworden van de organisatie van de Reünie Geneeskundige Indië Veteranen. “Maar ik had helemaal geen beeld bij de Indië veteranen”, zegt Kees. “Maar pas op het moment dat je de verhalen hoort ga je er heel anders over denken.”
“Pas dan ga je je beseffen, hey, dit is heftig geweest”
