Niels ZondervanWat begon als een onwennige eerste opdracht is inmiddels uitgegroeid tot een persoonlijke missie: Marijke van Dekken (30) uit Anjum fotografeert overleden baby’s, om ouders een blijvende herinnering te geven aan hun veel te vroeg overleden kind. “Het is natuurlijk verschrikkelijk,” zegt ze, “maar het geeft ook heel veel dankbaarheid.”
Marijke fotografeert al sinds haar veertiende. Tien jaar geleden werd ze gevraagd om voor het eerst een overleden kindje vast te leggen. “Ik had toen net mijn eerste kind gekregen. Ik vond het idee veel te heftig en zei direct nee. Maar een paar maanden later vroegen ze het opnieuw, omdat er zo’n tekort was aan fotografen die dit durven doen. Toen besloot ik het één keer te proberen. Als het niks voor me was, zou ik stoppen.”
Het bleek haar roeping. “Je denkt misschien: waarom zou je dat vast willen leggen? Maar het is voor veel ouders het enige tastbare dat ze nog hebben. Een foto. Een herinnering aan hoe hun kindje eruitzag.” Ze legt uit dat beelden een belangrijke rol kunnen spelen in het rouwproces. “Op dat moment zit je in een roes, alles gaat langs je heen. Pas later besef je: ik heb bijna niets meer. Dan kun je teruggrijpen op die foto’s. Dat geeft houvast.”
De situaties waarin ze terechtkomt zijn vaak intens en kwetsbaar. Eén ervaring blijft haar altijd bij. “Een meisje van één jaar dat verdronk in een tuinvijver van amper tien centimeter diep. Hoe benader je ouders in zo’n situatie? Wat kun je zeggen, wat niet? Je wilt vooral geen extra pijn doen.”
Marijke kiest bewust voor een rustige benadering. “Meestal drinken we eerst samen koffie. Even de spanning eraf halen. Daarna kijk ik: willen mensen praten, of juist niet? Je moet goed aanvoelen wat ze nodig hebben.” Haar rol gaat dan ook verder dan alleen fotografie. “Ik ben er als fotograaf, maar vaak ook als luisterend oor. Ouders willen hun verhaal kwijt, en ik ben op dat moment misschien wel de enige buitenstaander die er op een zachte manier bij is.”
De impact van het werk laat ook bij haar sporen na. “Na zo’n opdracht wil ik meteen naar huis om mijn kind vast te houden. Je wordt dankbaar, maar ook angstig. Want je weet hoe vaak het misgaat, en hoe weinig mensen dat beseffen. In Nederland sterven er gemiddeld tachtig baby’s per dag — van twaalf weken zwangerschap tot vlak na de geboorte.”
Jarenlang werkte Marijke voor een stichting, maar na interne problemen besloot ze voor zichzelf te beginnen. “Veel mensen in Friesland kenden mij al. Ik kreeg berichtjes van ouders, uitvaartverzorgers, verloskundigen: ‘Doe je het nog?’ Toen heb ik een bericht op Facebook geplaatst. Dat werd 700 keer gedeeld, en de reacties stroomden binnen. Ook van andere fotografen, en zelfs van de krant.”
Inmiddels bouwt ze aan een eigen stichting. Ze wil klein beginnen, in Friesland, maar hoopt uiteindelijk ook andere fotografen op te leiden. “Op mijn website kunnen mensen zich aanmelden. Ik kijk dan niet alleen naar techniek, maar vooral: kun je met mensen omgaan? Weet je hoe je je opstelt in zo’n kwetsbare situatie?”
Voorlopig werkt ze nog op vrijwillige basis. “Ik hoop straks iets op te zetten met donaties, of acties zoals verlotingen. Niet om eraan te verdienen, maar om het duurzaam te kunnen doen.” Want één ding weet ze zeker: dit werk móet gedaan worden.
“Het is zwaar, maar het is ook het mooiste wat ik kan doen. Voor ouders betekent het alles. Een foto van hun kindje. Dat is onbetaalbaar.”
