Nora Stemerding“Het feit dat er wereldwijd gepraat wordt over een bindend plastic verdrag om de vervuiling te stoppen, geeft mij hoop”, zegt Maria Westerbos van Plastic Soup Foundation. Er wordt steeds meer bekend over de gevaren van microplastics voor het milieu, maar ook voor onze eigen gezondheid. Met een nieuw platform, The Plastic Health Council, vraagt Maria Westerbos, oprichter en directeur van Plastic Soup Foundation, samen met prominente wetenschappers specifiek aandacht voor plastic in het menselijk lichaam. Maar het begon natuurlijk met de plasticsoep in de oceanen.
Wat was je droom met de Plastic Soup Foundation?
“Met Plastic Soup Foundation wilde ik het probleem bekendheid geven. Door met oplossingen en ‘awareness’ de aandacht van het publiek te krijgen. Plastic is een groot internationaal probleem, het is overal. Het plastic is er niet alleen in de zee, maar echt overal: in de grond, lucht, voedsel, afval en in de vorm van allerlei producten. Als de trend zich doorzet zal er in 2050 wereldwijd ongeveer twaalf miljard ton plastic op stortplaatsen liggen.”
Wat hoop je te bereiken met de organisatie in de komende vijf jaar?
“Het bereiken van een verbod op plastic in cosmetica was een eerste stap. Het zorgt voor afspraken om plastic te verwijderen uit producten van Unilever en L’Oréal en andere grote merken. Daarna hebben we ons gericht op fast fashion, waar nu ook regelgeving in Europa voor komt. Maar de komende vijf jaar focussen we op op de gezondheid en toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. We hebben net een videoportret gemaakt over de Weense professor Lukas Kenner, die het bewijs heeft geleverd dat plastic kanker verergert en ook uitzaaiingen kan veroorzaken. Die video staat op ons YouTube kanaal.”
Vogel verstrengeld in plastic
Beeld: Plastic Soup Foundation
Hoe gaat de Foundation eraan bijdragen dat het plasticgebruik in Nederland niet langer toeneemt?
“Door minder plastic te gebruiken kun je het heft in eigen handen nemen en ook individueel verschil maken. De industrie moet inzien dat als de medische en opruimkosten voor overheden groter zijn dan hun eigen winsten, zij aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de schade. Je kunt het vergelijken met de tabaksindustrie. Het is een kwestie van gezond verstand om over de hele linie onze plastic consumptie te minderen.”
Waar zit volgens jou dan de oplossing van het probleem?
“De oplossing zit hem in gewoon minder plastic kopen. Als je naar de supermarkt gaat, neem dan gewoon je eigen tas mee. Koop een houten afwasborstel in plaats van een plastic afwasborstel. Doe geen plastic bakje met eten in de magnetron. Hierdoor komen er namelijk chemische stoffen in je eten. Een ander voorbeeld: gebruik geen plastic theezakjes; deze laten een miljoen microplastics los in je hete water.”
Dat zijn vooral praktische tips. Maar wat moeten mensen fundamenteel veranderen?
“Maak een plastic switch!” Tot nu toe vertelt Westerbos op een zakelijke en gecontroleerde manier haar verhaal, maar bij dit punt aangekomen gaat ze harder en haast dwingend praten. Het is duidelijk, dat het haar ook persoonlijk raakt. Ze refereert aan de de afgelopen campagne van Plastic Soup Foundation. ‘Do the plastic switch’. Met de app ‘My little plastic footprint’ kun je aan de slag om je plastic footprint te verkleinen. De app is vergelijkbaar met de ‘Carbon footprint’, oftewel de CO2-uitstoot die een activiteit, product, persoon, bedrijf of land aan de atmosfeer toevoegt. Daarnaast is er een kinderboek gepubliceerd over de wereld over 100 jaar, een wereld zonder plastic. Hierin wordt teruggeblikt op 2022 en de hoeveelheid plastic die er toen was. Dit kinderboek is uitgegeven in Nederland, en verschijnt later dit jaar in Zuid-Korea. Ook hebben Saudi-Arabië en Libanon belangstelling getoond.”
“Toen ik hoorde van het plastic soep probleem, was het alsof ik getroffen werd door de bliksem”
Wat zijn je drijfveren als directeur en activist?
“Mijn drijfveren als directeur zijn het informeren en activeren van mensen. Ik heb jarenlang als storyteller gewerkt met het amuseren en informeren van het publiek. Ik werkte voor de televisie en dit heeft later zeker mijn strategie beïnvloed. Ik kon wel doorgaan als journalist, maar ik wilde ook iets terug doen voor de wereld. Sinds de Foundation is opgericht heb ik mijn journalistieke skills ingezet. Doordat ik me focuste op de media, kon ik mijn boodschap bij het publiek krijgen. Toen ik hoorde van het plastic soep probleem, was het alsof ik getroffen werd door de bliksem. Hier moest ik iets mee. Nu dertien jaar later heeft de Plastic Soup Foundation al veel bereikt en gedaan om de productie van plastic aan regels te onderwerpen.”
“Wij proberen te surfen op de emoties van de wereld”
Wat maakt je als activist anders dan andere activisten?
“Wij proberen te denken vanuit de consument. Dus Beat the Microbead ging in eerste instantie over plastic in kindertandpasta. En dat vonden de vrouwen van Nederland niet leuk. Die kwamen in opstand. Bij fast fashion ging het over het feit dat slecht gemaakte synthetische kleding veel vezels loslaat die via de wasmachine in het water terechtkomen. Maar ook in de lucht. Je ademt de vezels in en deze kunnen schade toebrengen aan je gezondheid. Onze verhalen en campagnes roepen emoties op die veel mensen delen.”
Wat is de grootste uitdaging?
“De grootste uitdaging die we op dit moment hebben is de 500 miljard kilo plastic die er per jaar wordt geproduceerd. Dit is eigenlijk de grootste ‘olie-spill’ ter wereld, want plastic wordt immers gemaakt van aardolie. Van die 500 miljard kilo plastic is bijna 250 miljard kilo wegwerpplastic, dat we slechts een keer gebruiken. In totaal is er sinds de jaren vijftig tot 2017 naar schatting 9,2 miljard ton plastic geproduceerd. Daarvan is iets meer dan een kwart nog in gebruik en is slechts 600 miljoen ton gerecycled. Zo’n 40% van alle plastic producten wordt al binnen 20 minuten weggegooid. Stel je voor dat je zoveel liter olie weggooit?”
Hoe is het om de directeur van de Plastic Soup Foundation te zijn?
“Ik heb de organisatie zelf opgericht, dus dat is natuurlijk heel leuk. Het is heel eervol werk om met een hecht team en veel internationale collega’s te werken. Ik heb mijn ding kunnen doen, de afgelopen jaren. Straks ga ik wel minder werken, dan zal ik meer op de achtergrond aanwezig zijn als strateeg. Ik moet de organisatie op een gegeven moment wel gaan overdragen.”
Wat wil je meegeven aan de jonge generatie?
“Mijn advies is: laat je als consument niet gek maken, koop gewoon geen plastic als het niet nodig is. Leef zoveel mogelijk plastic vrij en zorg dat je kinderen en kleinkinderen in een plastic vrije wereld kunnen opgroeien. Er zijn ook steeds meer alternatieven voor plastic. Kijk het beest in de bek. Koop als je naar de supermarkt gaat, geen in plastic verpakte groenten. Je kunt als persoon echt verschil maken.”
Maria Westerbos
Beeld: Unsmasked Photography
Wat maakt jou jou?
“Wat mij mij maakt is een combinatie van nature (genen) en nurture (opvoeding) in combinatie met wat je allemaal meemaakt in je leven en de keuzes die je daarom maakt.”
Plastic Soup Foundation: https://www.plasticsoupfoundation.org/wat-wij-doen/
